Ödül ve teşvik türleri nelerdir?

Yöneticiler; çalışanları motive etmek, şirkete bağlığını artırmak ve hedeflerine sadık olmalarını sağlamak için farklı stratejiler izler. Tam da bu noktada çalışan ödül ve teşvikleri çalışanların moral ve motivasyonunu korumanın en önemli parçasıdır. Peki yaygın olarak kullanılan ödül ve teşvik türleri nelerdir? İşte maddi ve maddi olmayan ödül sistemleri:

Nakdi Ödül Sistemleri

Şirketler tarafından yaygın kullanılan nakdî ödüller; çalışanların üstün başarı göstermeleri, hedeflerine ulaşmaları ya da hedeflerini aşmaları durumunda sunulan tüm maddi hediyeleri içerir. Bu kategorideki en yaygın sunulan 3 ödüle bakacak olursak;

Prim: Çalışanların maaşlarına ek olarak sunulan, maaşın belirli bir miktarına ya da yüzdesine karşılık gelen teşviklerdir. Primin uygunluk koşulları ya da hangi sıklıkta verileceği şirket yöneticileri tarafından belirlenir. Çoğunlukla müşteri ya da satış hedeflerinin aşılması durumunda maaşın belli bir oranında ya da belirlenen bir tutar olarak verilir. Araştırmalar, söz konusu ikramiyelerin çalışan motivasyonunu ve üretkenliğini artırdığına işaret ederken; primleri hayata geçirirken dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise çalışanların işin en başında bu konuda detaylı ve net bir şekilde bilgilendirilmesidir.

Kâr paylaşımı: Kâr paylaşımı ise bir şirkette, projede ya da ekipte çalışan herkesin önceden belirlenmiş bir oranda kârı paylaştığı sistemdir. Bu teşvik sistemi bir taraftan çalışanları eşit paya sahip olacakları için kârı maksimize etmeye teşvik ederken, diğer taraftan şirketin hedeflerine ulaşmasında ve ekip ruhunun güçlenmesinde de etkili bir yöntemdir.

Hisse senedi: Kâr paylaşımına benzer şekilde hisse senedi opsiyonu da çalışan bağlılığını artırmada kritik bir unsudur ve uzun süredir verimli bir biçimde hizmet veren çalışanları sadakatleri için takdir etmenin bir yoldur. Şirketler özellikle son yıllarda çalışanları şirket hisseleriyle ödüllendirirken, söz konusu hisse senedi opsiyonu tazminata konudur.

Ayni Yardım

Şirketler nakdî ödüllerin dışında maddi değeri olmayan ayni yardımlarını da çalışanlarına sunar. Bu ödüller genellikle herhangi bir hedefe ulaşılması durumunda çalışanlara verilen nakdi olmayan avantajlardır. Çoğu çalışan daha kişisel gördükleri için bu tür ödülleri en az nakdi ödüller kadar önemser ve takdir eder. Birkaç ayni yardımları inceleyecek olursak;

Maaş dışında verilen haklar: Şirketler verdikleri yan haklarla da çalışanlarını destekler. Sıklıkla sunulan yan haklar arasında yemek kartı, hediye kartı, indirim kuponları, sağlıklı yaşam programları, spor salonu üyelikleri, sinema biletleri, özel sağlık sigortası ve şirket arabası gibi ödüller yer alır.

Eğitimler: Şirketler, çalışanlara kariyerini geliştirme noktasında yeni beceriler kazanmalarının kapısını aralayacak kişisel gelişim programları sunabildikleri gibi dil ya da bilgisayar becerileri kazandıracak/artıracak veya eğitimlerini bir üst seviyeye taşıyacak eğitimler de sunar. Bu ödüller çalışanların güvenini artırmanın yanı sıra çalışan üretkenliğinin ve verimliliğinin artmasında da etkili bir yöntemdir.

Ücretli İzin: Büyük ve zorlu bir projenin tamamlanmasının ardından kimi şirketler çalışanlarına maaşlarını almaya devam ederken, kısa bir mola vermeleri için ücretli izin sunar. Bu süre çalışanların tükenmişlik sendromuna yakalanmalarını önlerken, aynı zamanda motivasyon düzeylerini artırmaya da katkı sunar.