BSMV Nedir? BSMV Oranları Nasıl Hesaplanır?

BSMV Nedir? BSMV Oranları Nasıl Hesaplanır?

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), Türkiye’de bankacılık ve sigortacılık işlemlerinden alınan dolaylı bir vergi türüdür. Bankalar ve sigorta şirketleri tarafından kredi, sigorta poliçesi ve mevduat faizleri gibi işlemler üzerinden tahsil edilir.

BSMV, hem bireyler hem de işletmeler için finansal maliyetleri etkileyen önemli bir vergidir. Özellikle kredi faizleri ve sigorta primlerinde doğrudan maliyet unsuru olarak dikkate alınır.

İşlem türüne göre farklı oranlarda uygulanan BSMV hakkında detaylı bilgi, aşağıdaki başlıklarda yer almaktadır.

BSMV Açılımı Nedir?

Türkiye’de kullanılan “Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi”nin kısaltmasıdır. Bu vergi, bankalar ve sigorta şirketleri tarafından gerçekleştirilen çeşitli finansal işlemler üzerinden alınır. Kredi kullanımı, sigorta poliçeleri ve mevduat faizlerinden elde edilen gelirler, bu verginin kapsamına girer. Dolaylı bir vergi türü olan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, işlemler sırasında hizmet bedeline eklenerek tahsil edilir.

Banka Sigorta Muamele Vergisi Oranları Ne Kadar?

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi oranları, yapılan işleme ve döneme göre değişkenlik gösterir. Örneğin, 7 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7345 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tüketici kredilerinde uygulanan vergi oranı %10’dan %15’e çıkarılmıştır. Bu düzenleme, 2024 ve 2025 yıllarında da geçerliliğini korumaktadır.

Ancak farklı işlem türlerinde farklı oranlar söz konusudur. Sigorta işlemlerinde vergi oranı genellikle %5 olarak belirlenirken, bazı özel poliçelerde bu oran %10’a kadar çıkabilmektedir. Döviz alım-satımı gibi işlemlerde ise oranlar daha düşük seviyelerde uygulanmaktadır.

BSMV Nasıl Hesaplanır?

Bankacılık ve sigortacılık işlemleri için geçerli olan vergi hesaplamasında, işlem türüne göre belirlenen oranlar esas alınır. Kredi kullanan bireyler veya işletmeler, ödedikleri faiz tutarı üzerinden belirlenen oranda vergi ödemekle yükümlüdür. Örneğin, bir bankadan alınan krediye uygulanan faiz üzerinden %5 oranında kesinti yapılır.

Sigorta işlemlerinde de benzer bir hesaplama yöntemi geçerlidir. Poliçe sahibinin ödediği prim tutarına genellikle %5 oranında vergi eklenir. Döviz ve altın alım-satım işlemlerinde ise bu oran %0,2 olarak uygulanır.

Kısaca ifade etmek gerekirse, yapılan her finansal işlemde, toplam tutarın belirli bir yüzdesi ek maliyet olarak hesaplanır. Hesaplama işlemi, ilgili hizmetin türüne ve geçerli oranlara göre değişkenlik gösterebilir.

Hesaplama Formülü:
Vergi Tutarı = İşlem Tutarı × Uygulanan Oran

Örnek:

100.000 TL kredi kullanımı için faiz gideri 5.000 TL ise;
Vergi: 5.000 TL × %5 = 250 TL olarak hesaplanır.

Hangi İşlemlerde BSMV Alınır?

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, bankacılık ve sigortacılık alanındaki pek çok işlemde geçerlidir. Türk Lirası ve diğer yerel para birimleri üzerinden yapılan işlemler, bu verginin kapsamındadır. Aşağıdaki işlemler, uygulamaya tabidir:

İhtiyaç, taşıt ve konut kredileri gibi banka kredileri
Hayat sigortası hariç olmak üzere tüm sigorta poliçeleri ve prim ödemeleri
Mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirleri
Bankalar arası gerçekleştirilen kredi işlemleri
Leasing ve factoring hizmetleri
Kredi kartı işlemlerinden doğan borçlanmalar ve ödemeler
Öte yandan, hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sistemine yönelik işlemler,bu uygulamadan muaftır.

Yabancı Para işlemleri

Döviz ve altın alım-satımlarında uygulanan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi oranı %0,2’dir. Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı bankalar üzerinden yapılan işlemlerde de vergi tahsil edilir. Uluslararası para transferlerinde ise bazı işlemler söz konusu vergiden muaf olabilir.

BSMV Oranı Nasıl Hesaplanır?

Bankacılık ve sigortacılık işlemlerinden alınan vergi oranları, her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından güncellenir. Kredi, sigorta ve döviz işlemleri gibi finansal faaliyetlerde, belirlenen bu oranlar işlem tutarına uygulanarak hesaplama yapılır. Her işlem türü için geçerli oran farklılık gösterebilir.

Örneğin, bir işletme veya birey tarafından kullanılan kredilerde, ödenen faiz üzerinden %5 oranında kesinti yapılır. Sigorta poliçelerinde de prim bedeline benzer şekilde aynı oran uygulanır. Döviz ve altın alım-satımlarında ise vergi oranı %0,2 seviyesindedir.

2025 yılı için örnek hesaplamalar:

100.000 TL kredi kullanımı, %5 faiz → Faiz tutarı: 5.000 TL → Kesinti tutarı: 250 TL
10.000 TL tutarında sigorta poliçesi → Kesinti tutarı: 500 TL
50.000 TL değerinde döviz alımı → Vergi oranı %0,2 → Kesinti tutarı: 100 TL
Bu oranlar, ekonomik koşullara ve yasal düzenlemelere bağlı olarak dönemsel olarak değişebilir. Finansal işlem yapmadan önce geçerli oranları kontrol etmek, maliyet hesaplamalarında önem taşır.

Muhasebede BSMV Kaydı Nasıl Yapılır?

Bankacılık ve sigortacılık işlemlerinden doğan vergi, muhasebe kayıtlarında gider olarak gösterilir. İşletmeler, gerçekleştirdikleri işlemlere göre bu tür yükümlülükleri belirli hesaplara borç ve alacak olarak kaydeder. Özellikle kredi kullanımı veya sigorta poliçesi ödemelerinde uygulanan kesintiler, ödenecek vergiler hesabında izlenir.

Örneğin, bir işletmenin banka kredisi kullanması durumunda, faiz ve vergi ödemeleri muhasebede aşağıdaki gibi kaydedilir:

Örnek Muhasebe Kaydı

770 Genel Yönetim Giderleri: 5.000 TL (Faiz gideri)
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar: 250 TL (İlgili vergi tutarı)
102 Bankalar: 5.250 TL (Toplam ödeme)
Ayrıca, bu tutar vergi beyannamesinde ayrı bir kalem olarak gösterilmeli ve ilgili dönemde beyan edilmelidir.

Bankacılık

Bankacılık sektöründe, kredi işlemleri başta olmak üzere birçok hizmet bu vergi kapsamındadır. Bankalar, kredi faizleri, mevduat gelirleri ve döviz alım-satım işlemleri üzerinden bu vergiyi hesaplayarak tahsil eder. Toplanan tutar, banka tarafından ilgili dönemlerde devlete ödenir.

Sigortacılık

Sigorta işlemlerinde, poliçe primlerine %5 oranında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi eklenir. Hayat sigortaları ve bireysel emeklilik işlemleri ise bu vergiden muaftır. Vergi, sigorta şirketleri tarafından tahsil edilip devlete aktarılır.

BSMV Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Türkiye’de bankacılık ve sigortacılık işlemleri üzerinden alınan dolaylı vergiler, finansal işlemlerin toplam maliyetine doğrudan etki eder. Özellikle işletmeler ve bireyler açısından, bu tür yükümlülükler maliyet planlamasında dikkate alınması gereken unsurlar arasında yer alır.

Vergi oranlarındaki değişiklikler ve uygulama detayları, muhasebe süreçleriyle birlikte düzenli olarak takip edilmelidir. Doğru finans yönetimi için, güncel mevzuata uygun hareket edilmesi önem taşır.

Kimler BSMV’den Muaf Tutulur?

Hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sistemi kapsamındaki işlemler, bu dolaylı vergiye tabi değildir. İşverenler tarafından çalışanlara sunulan bireysel emeklilik planları ve yapılan katkılar da herhangi bir ek vergi yükümlülüğüne neden olmaz. Ayrıca, tarım sektörüne yönelik sigorta poliçeleri de muafiyet kapsamında değerlendirilir. Bu sayede, tarımsal işletmeler, doğal afet ve risklere karşı sigorta yaptırırken ek bir maliyetle karşılaşmaz.

BSMV İadesi Yapılabilir Mi?

Genel uygulamalarda, bu tür vergiler iade edilmez. Ancak, yanlışlıkla yapılan ödemeler için iade talebinde bulunmak mümkündür. Eğer bir işlem kapsam dışındaysa ve buna rağmen vergi tahsil edildiyse, Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurarak fazla ödenen tutarın geri alınması sağlanabilir. İade süreci, başvuru belgelerine ve işlem türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir; genellikle birkaç ay sürebilir.

Borsada BSMV Ne Demektir?

Sermaye piyasasında yapılan hisse senedi, devlet tahvili ve benzeri yatırım araçlarının alım-satım işlemleri, bu vergiden muaftır. Ancak, bazı döviz işlemleri veya yatırım fonlarına yönelik işlemler, bankalar aracılığıyla yapılıyorsa farklı vergilendirme kuralları geçerli olabilir. Yatırım yapılmadan önce, işlem türüne göre geçerli düzenlemelerin incelenmesi tavsiye edilir.

Devlet Tarafından BSMV Geliri Ne için Kullanılır?

Bu vergiden elde edilen kamu gelirleri, eğitim, sağlık, altyapı projeleri ve sosyal yardımlar gibi hizmetlerin finansmanında kullanılır. Kamu bütçesine önemli katkılar sağlayan dolaylı vergi türlerinden biri olarak, sosyal refah ve kalkınma projelerinde önemli bir rol üstlenir.

BSMV ve KKDF Arasındaki Fark Nedir?

Bu dolaylı vergi, bankacılık ve sigortacılık işlemlerinde alınırken; Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF), özellikle yurt dışından sağlanan kredilerde uygulanan bir fon kesintisidir. İlki devlet bütçesine doğrudan gelir sağlar, KKDF ise genellikle ekonomik politikaların dengelenmesi amacıyla kullanılır. KKDF, kredi maliyetlerine etki eden düzenleyici bir unsurdur.

Kaynaklar:

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) 2025 Vergi Rehberi
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Raporu
7 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete, 7345 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı